SUBSTANCJE SŁODZĄCE – FRAGMENT KSIĄŻKI
SHOPPING IQ – CO KUPOWAĆ, BY JEŚĆ ZDROWO
Nie jest tajemnicą to, że rafinowany biały cukier jest szkodliwy dla zdrowia, a jego nadmierna spożycie może prowadzić do cukrzycy, otyłości, nadwagi, stanów zapalnych i mnóstwa innych dolegliwości. Co więc jest najlepszym zamiennikiem słodkiego smaku dla tych, którzy wciąż pragną odrobiny słodyczy ?
Ostatnio najmodniejsze stały się surowy miód, syrop klonowy oraz daktyle. Na rynku jednak wiąż pojawiają się nowe zamienniki cukru. Każdy z nich opisuje się jako najzdrowszy, najsłodszy, bezkaloryczny, no i oczywiście spożycia żadnego z nich nie trzeba ograniczać. Problem polega na tym, że nic nie jest do końca omówione czy przebadane. Rzuciliśmy się na stewię, ale nikt nie rozróżnia tej pochodzącej z dżungli od tej masowo hodowanej w Chinach, a następnie przetwarzanej przemysłowo.
Nikt nie mówi publicznie o tym, że Indianie stosowali ją jako środek antykoncepcyjny, a w związku z tym jej konsumowanie nie może być bez znaczenia dla równowagi hormonalnej organizmu. Syrop z agawy najpierw kochaliśmy, potem go odrzuciliśmy. Ksylitol – owszem. Lista robi się dosyć długa. Warto też zwrócić uwagę na indeks glikemiczny (IG).
Wszystkie węglowodany rozkładane są przez nasz organizm na cukry proste. Jednak skład każdego produktu decyduje o szybkości, z jaką zachodzi proces rozkładu, i na tym opiera się wskaźnik glikemiczny.
IG szereguje produkty zgodnie z tym, jak bardzo wpływają one na wzrost poziomu cukru we krwi: od poziomu 0, który oznacza, że produkt nie ma na niego wpływu, aż do 100, czyli poziomu, kiedy produkt prowadzi do bezpośredniego wyrzutu glukozy do krwi. Im bardziej przetworzony dany produkt zawierający węglowodany, tym wyższy indeks glikemiczny.
FRUKTOZA
Jest to cukier prosty naturalnie występujący w owocach, niektórych roślinach i miodach. Jeżeli spożywamy fruktozę w postaci owoców, nie stanowi ona takiego problemu jak jedzenie pozyskanej z nich substancji dodawanej do innych produktów. Na czym polega problem ? O ile glukozę może rozłożyć każda komórka organizmu, fruktoza może zostać rozłożona jedynie w wątrobie. Obciążenie tego organu procesem rozkładu cukru owocowego powoduje zwiększenie produkcji substancji ubocznych, takich jak kwas moczowy, trójglicerydy i wolne rodniki.
Ze względu na specyfikę procesu rozkładu fruktozy jej konsumowanie uaktywnia grelinę – hormon głodu, w związku z czym organizm nie czuje się usatysfakcjonowany, jak ma to miejsce w przypadku innych cukrów, czujemy się za to jeszcze bardziej głodni. Nie znaczy to, że powinniśmy w ogóle zrezygnować z jedzenia owoców, pamiętajmy jednak o tym fakcie podczas spożywania ich dużych porcji.
Ciekawe jest to, że fruktoza nie podnosi poziomu cukru ani insuliny we krwi tak bardzo jak pozostałe cukry, dlatego też uznaje się ją za zdrowy zamiennik cukru.
MIÓD
Naturalny miód składa się z wody i z minerałów takich jak żelazo, wapń, potas i magnez. W zależności od tego, z jakich kwiatów powstał, zawiera średnio 40% fruktozy i 30% glukozy. Z powodu wysokiej zawartości fruktozy jest dużo słodszy niż cukier. Jest to produkt bogaty w węglowodany, a jego indeks glikemiczny wynosi średnio 55. Wartość ta może się różnić w zależności od komponentów. Wszystkie miody należą jednak do produktów wysokokalorycznych i szybko podnoszących poziom cukru we krwi.
Korzyści zdrowotne wynikające z jedzenia miodu zależne są od sposobu jego przetwarzania oraz w dużej mierze od jakości kwiatów, z których pszczoły zbierają pyłki. Miód surowy to produkt, który nie został poddany procesowi podgrzewania, pasteryzowania, oczyszczania ani filtrowania.
Zwykle posiada on więcej składników odżywczych korzystnych dla zdrowia, które podczas przemysłowego przetwarzania są przez niego tracone.Przez lata miód używany był jako środek antyseptyczny. Uważano, że przyspiesza gojenie się powierzchownych ran; stosowany był również przy owrzodzeniach i oparzeniach.
Ponieważ skład miodu to głównie glukoza i fruktoza – czyli cukry, które silnie przyciągają wodę – miód absorbuje wodę w ranie, a wysychając, zatrzymuje rozwój bakterii i grzybów. Ponadto miód, szczególnie ciemny, jest bogatym źródłem flawonoidów, które posiadają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne i antyalergiczne.
Wiele mówi się o właściwościach zdrowotnych miodu manuka produkowanego z pyłku krzewów manuka. Jest on bardzo bogaty w związek chemiczny o nazwie metyloglioksal, któremu naukowcy przypisują właściwości antybakteryjne. Miód ten – o intensywnym smaku – nie należy do tanich produktów, dlatego warto dokładnie sprawdzić, co tak naprawdę kupujemy, nawet jeśli na opakowaniu napisano „miód manuka”.
Pamiętajmy też, że mimo prozdrowotnych właściwości i dodatkowych cech, takich jak działanie antybakteryjne, wciąż jest to źródło stężonego cukru i należy zachować umiar w jego spożywaniu.
PALMYRA JAGGERY-CUKIER PALMOWY
Palmyra jaggery pochodzi z soku kwiatów drzewa palmyra, najczęściej uprawianego w Indiach i na Sri Lance. Jest to nierafinowany słodzik posiadający niski indeks glikemiczny i, w porównaniu z innymi substancjami słodzącymi, niewielką zawartość fruktozy. Nie należy on jednak do tanich produktów.
SYROP Z AGAWY
Agawa jest bardzo soczystą rośliną pochodzącą z Ameryki Łacińskiej. Wytwarza się z niej syrop popularyzowany jako zdrowy zamiennik cukru. Jednak w rzeczywistości jest to produkt wysokoprzetworzony o wysokiej zawartości fruktozy – od 70% do nawet 90%. Głównymi atutami syropu z agawy są niski IG oraz niepowodowanie skoków insuliny.Jednak ze względu na wysoką zawartość fruktozy jej spożywanie obciąża pracę naszej wątroby.
CUKIER KOKOSOWY I NEKTAR KOKOSOWY
Nektar kokosowy wytwarza się z soku kwiatów palmy kokosowej, natomiast cukier kokosowy to ten sam nektar, tylko wysuszony do postaci krystalicznej. Obie te substancje słodzące są minimalnie przetworzone – bardziej dotyczy to nektaru niż cukru kokosowego; obie mają stosunkowo niski wskaźnik IG, czyli 35 (np. dla cukru stołowego jest to 68); jednak obie zawierają też 38%–48% fruktozy, więc ich spożywanie nie jest bez znaczenia dla naszej wątroby.
SYROP Z YACONU
Syrop z yaconu wytwarza się z korzenia rośliny yacon pochodzącej z Ameryki Południowej, rosnącej głównie w Andach na terytorium Kolumbii i północnej Argentyny. Nazywana jest też peruwiańskim jabłkiem gruntowym. Ze względu na wysoką zawartość fruktooligosacharydów syrop ten nie jest w pełni trawiony przez nasz układ pokarmowy, dlatego też posiada bardzo niski indeks glikemiczny i nie podnosi znacząco poziomu cukru we krwi. Fruktooligosacharydy uważa się za prebiotyki – niestrawne węglowodany, które działają jak pokarm dla korzystnych
bakterii jelitowych. Ze względu na to, że yacon przechodzi przez jelita w dużej mierze niestrawiony, może być on niekorzystny dla przewodu pokarmowego, szczególnie u osób ze stanami zapalnymi jelita, może też powodować wzdęcia. Cechuje go racjonalny poziom fruktozy, bywa jednak drogi.
SYROP Z BRĄZOWEGO RYŻU
Syrop ryżowy to gęsty, lepki słodzik wytwarzany ze sfermentowanego, gotowanego brązowego ryżu. Zwykle produkowany jest z naturalnych składników, bywa jednak produktem wysokoprzetworzonym. Jego ogromną zaletą jest to, że nie zawiera fruktozy. Ze względu na swoją kleistość i teksturę idealnie nadaje się do wykorzystania we wszelkich przepisach na batony z nasion i orzechów.
SYROP Z SORGO
Syrop ten jest wytwarzany z soków pozyskiwanych z trzciny sorga, które doprowadza się do konsystencji gęstego syropu o ciemnej barwie. Podobnie do syropu z brązowego ryżu, syrop z sorga wytwarzany jest z naturalnych pełnych ziaren, jednak jest to produkt wysokoprzetworzony. Proces jego produkcji jest bardzo podobny do procesu przetwarzania trzciny cukrowej. Charakteryzuje go również wysoki współczynnik IG.
STEWIA
Roślina ta pochodzi z Ameryki Południowej, a jej pełna nazwa to Stevia rebaudiana. Jej liście charakteryzują się naturalnie słodkim smakiem. Stewia jest znacznie słodsza od zwykłego cukru, jednak nie wpływa na poziom cukru we krwi. Ponadto nie wszystkie stewie są sobie równe – produkty określane tym mianem przybierają różnego rodzaju formy, od płynnej, poprzez proszek, aż po całe liście, które zasadniczo są najlepszą opcją. Ze względu na to, że stewia jest kilkaset razy słodsza od cukru, może nadmiernie stymulować kubki smakowe i prowadzić do podniesienia normalnego progu słodyczy, co z kolei może wywoływać chęć spożywania intensywnie słodkich pokarmów.
KSYLITOL i ERYTRYTOL
Ksylitol i erytrytol są naturalnie występującymi alkoholami cukrowymi. Substancje te, jako że są alkoholami, nie są w pełni trawione w naszym przewodzie pokarmowym, przez co nie wpływają na poziom cukru we krwi; ponadto prawie nie mają kalorii. Również przez wzgląd na ich niepełne trawienie przez ludzki organizm są one korzystnym pokarmem dla dobrych bakterii, dlatego też często podkreśla się ich walory jako prebiotyków. Z drugiej jednak strony, ich nadmiar w diecie może powodować zaburzenia pracy żołądka, rozchwianie pracy jelit, wzdęcia, gazy, a nawet biegunkę.
EKSTRAKT Z MNICHA (EKSTRAKT Z LUO HAN GUO)
Słodzik z owoców mnicha wytwarza się z rośliny Siraitia grosvenorii pochodzącej z Azji, która naturalnie zawiera w sobie słodkie substancje chemiczne niepodnoszące poziomu cukru we krwi, jako że sama roślina nie zawiera w sobie glukozy ani fruktozy. Podobnie jak stewia, słodzik z mnicha jest kilkaset razy słodszy niż cukier, co może się wydawać bardzo korzystne, ale w rzeczywistości wiąże się z takim samym zagrożeniem jak w przypadku stewii, czyli z nadmiernym pobudzeniem kubków smakowych na smak słodki. Obie substancje mogą być spożywane przez osoby z cukrzycą. Jeżeli zdecydujecie się na zakup którejś z nich, warto czytać etykiety, gdyż produkty dostępne na rynku często zawierają maltodekstrynę i inne zbędne, przetworzone stabilizatory.
Ten obszerny fragment pochodzi z książki #ShoppingIQCokupowaćbyjeśćzdrowo.
W całej książce znajdziecie ponad 300 stron rzetelnych informacji o zakupach, sposobach produkcji, certyfikacji żywności, o różnicach pomiędzy produktami BIO, EKO i ORGANIC. Dziesiątki przepisów oraz plany posiłków w czterech wariantach sposobu żywienia dla pięciu typów metabolicznych.
Książkę możecie zakupić na stronie Empik i w punktach stacjonarnych sieci :
https://www.empik.com/co-kupowac-by-jesc-zdrowo-shopping-iq-pajak-agnieszka,p1213065231,ksiazka-p
i na Woblink :
https://woblink.com/ksiazka/co-kupowac-by-jesc-zdrowo-shopping-iq-pajak-agnieszka-134186
Komentarze